Ortaçağ ve Yakın Doğu'da Kurulan Diğer Türk Devletleri
Akkoyunlular
➢ Şii karakterli bir devlettir.
➢ Kurucusu Kara Yülük Osman’dır.
➢ En önemli hükümdarı Uzun Hasan’dır.
➢ Kuran-ı Kerim’i Türkçe’ye çevirmişlerdir.
➢ Dede Korkut Hikayeleri’ni yazılı hale getirdiler.
➢ Azerbeycan’ın Türkleşmesinde etkileri vardır.
➢ Ankara Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ne rakip oldu. (1402)
➢ Otlukbeli Savaşı sonucunda yıkılma sürecine girdiler. (1473)
➢ Ali Kuşçu, Celaleddin Devvani ve İsa Savcı gibi bilginler bu dönemde yaşamıştır.
➢ Küçük Türk olarak anılan hükümdar Uzun Hasan’dır.
Karakoyunlular
✓ Sünni karakterli bir devlettir.
✓ Osmanlı Devleti ile ilişkileri iyi olmuştur.
✓ Azerbeycan’ın Türkleşmesinde etkileri vardır.
✓ Akkoyunlular son vermiştir.
Not:
❖ Bu iki devlet Balbal dikme geleneğini sürdürdüler.
Safeviler
• Şah İsmail Tarafından İranda Kurulan Şii Karakterli Bir Devlettir.
• Çaldıran Savaşı sonucu Yavuz Sultan Selim’e yenildiler. (1514)
Babürler
➢ Babür Şah tarafından Hindistan’da kuruldu.
➢ Yeniçağ’da kurulup, Yakınçağ’da yıkılan tek devlettir.
➢ Cihan Şah’ın Eşi Mümtaz Sultan için Ağra Kenti’nde Taç Mahal yaptırdı.
➢ Babür Şah hayatını Vekayi ya da bilinen ismiyle Babürname adlı kitapta toplamıştır.
➢ İngiltere tarafından yıkıldı.(1858)
Harzemşahlar
✓ Merkezi Ürgenç(Gürgenç) olmak üzere kuruldu.
✓ Kendini Büyük Selçuklu Devleti’nin varisi olarak görür.
✓ Kurulduğu yerin ismini aldı.
✓ Otrar Facia’sını yaşadılar.(Moğollar/ Cengizhan)
✓ Yassıçimen Savaşı’nı Anadolu Selçukluya karşı kaybetti.(1230)
✓ İlhanlılar tarafından yıkıldı.
19
Timur Devleti
• Yöneticisi Türk yönettiği ırk Moğol’dur.
• Uluğ bey, Ali Kuşçu ve Hüseyin Baykara gibi bilim adamları yetiştirmiştir.
• Çağatay Türkçesi’nin en büyük şairi sayılan Ali Şir Nevai de bu dönemde yetişmiştir.
• Türk tarihine verdiği iki büyük zarar;
❖ Altınorda Devleti’ni parçalayarak Rusların güçlenmesine ve Karadeniz’e inmesine sebep olmuştur.
❖ 1402 Ankara Savaşı’yla Osmanlı Devleti’nin Fetret Dönemi’ne girmesine neden olmuştur.
Moğol İmparatorluğu
➢ Cengizhan Türk töresinden de ilham alarak Cengiz Yasaları adı verilen Yasaname-i Büzürg’ü oluşturdu.
➢ İlhanlılar(İran) kolu İslamiyet’e geçmiştir.
➢ Çağatay(Azerbaycan) kolu İslamiyet’e geçmiştir.
➢ Altınorda(Karadenizin Kuzeyi) kolu İslamiyet’e geçmiştir.
➢ Kubilay(Çin) Hanlığı kolu Budizm’i kabul etmiştir ve Marco Polo seyahatini bu hanlıkta tamamlamıştır.
Akkoyunlular
➢ Şii karakterli bir devlettir.
➢ Kurucusu Kara Yülük Osman’dır.
➢ En önemli hükümdarı Uzun Hasan’dır.
➢ Kuran-ı Kerim’i Türkçe’ye çevirmişlerdir.
➢ Dede Korkut Hikayeleri’ni yazılı hale getirdiler.
➢ Azerbeycan’ın Türkleşmesinde etkileri vardır.
➢ Ankara Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ne rakip oldu. (1402)
➢ Otlukbeli Savaşı sonucunda yıkılma sürecine girdiler. (1473)
➢ Ali Kuşçu, Celaleddin Devvani ve İsa Savcı gibi bilginler bu dönemde yaşamıştır.
➢ Küçük Türk olarak anılan hükümdar Uzun Hasan’dır.
Karakoyunlular
✓ Sünni karakterli bir devlettir.
✓ Osmanlı Devleti ile ilişkileri iyi olmuştur.
✓ Azerbeycan’ın Türkleşmesinde etkileri vardır.
✓ Akkoyunlular son vermiştir.
Not:
❖ Bu iki devlet Balbal dikme geleneğini sürdürdüler.
Safeviler
• Şah İsmail Tarafından İranda Kurulan Şii Karakterli Bir Devlettir.
• Çaldıran Savaşı sonucu Yavuz Sultan Selim’e yenildiler. (1514)
Babürler
➢ Babür Şah tarafından Hindistan’da kuruldu.
➢ Yeniçağ’da kurulup, Yakınçağ’da yıkılan tek devlettir.
➢ Cihan Şah’ın Eşi Mümtaz Sultan için Ağra Kenti’nde Taç Mahal yaptırdı.
➢ Babür Şah hayatını Vekayi ya da bilinen ismiyle Babürname adlı kitapta toplamıştır.
➢ İngiltere tarafından yıkıldı.(1858)
Harzemşahlar
✓ Merkezi Ürgenç(Gürgenç) olmak üzere kuruldu.
✓ Kendini Büyük Selçuklu Devleti’nin varisi olarak görür.
✓ Kurulduğu yerin ismini aldı.
✓ Otrar Facia’sını yaşadılar.(Moğollar/ Cengizhan)
✓ Yassıçimen Savaşı’nı Anadolu Selçukluya karşı kaybetti.(1230)
✓ İlhanlılar tarafından yıkıldı.
19
Timur Devleti
• Yöneticisi Türk yönettiği ırk Moğol’dur.
• Uluğ bey, Ali Kuşçu ve Hüseyin Baykara gibi bilim adamları yetiştirmiştir.
• Çağatay Türkçesi’nin en büyük şairi sayılan Ali Şir Nevai de bu dönemde yetişmiştir.
• Türk tarihine verdiği iki büyük zarar;
❖ Altınorda Devleti’ni parçalayarak Rusların güçlenmesine ve Karadeniz’e inmesine sebep olmuştur.
❖ 1402 Ankara Savaşı’yla Osmanlı Devleti’nin Fetret Dönemi’ne girmesine neden olmuştur.
Moğol İmparatorluğu
➢ Cengizhan Türk töresinden de ilham alarak Cengiz Yasaları adı verilen Yasaname-i Büzürg’ü oluşturdu.
➢ İlhanlılar(İran) kolu İslamiyet’e geçmiştir.
➢ Çağatay(Azerbaycan) kolu İslamiyet’e geçmiştir.
➢ Altınorda(Karadenizin Kuzeyi) kolu İslamiyet’e geçmiştir.
➢ Kubilay(Çin) Hanlığı kolu Budizm’i kabul etmiştir ve Marco Polo seyahatini bu hanlıkta tamamlamıştır.