Orta Asya’da Kurulan İlk Türk-İslam Devletleri
Karahanlılar (İlig Hanlar/ Afresiyaboğulları)
✓ Orta Asya’da kurulan ilk Türk İslam devletidir.
✓ Kara kelimesi Güçlü, kuvvetli ve Kuzey anlamlarına gelmektedir.
✓ Kurucusu Kül Bilge Kadir Han’dır.
✓ Karluk,Yağma,Çiğ ve Tuhsil’lerden oluşur.
✓ Yöneticisi ve halkı tamamen Türk’tür.
❖ Ulusçuluk
✓ Resmi dili Türkçedir.
❖ Ulusçuluk
✓ Satuk Buğra Han döneminde İslamiyet’e geçildi.
✓ Düzenli posta teşkilatı kuruldu.
✓ Dünya tarihinde ilk defa burslu öğrenci sistemi başlatıldı.
✓ İlk defa Türk-İslam Medresesi yaptılar.
❖ Tamgaç Buğra Han - Semerkand Medresesi
✓ İlk defa Ribat yaptılar. Ribat’ın Kervansaray’dan farkı;
❖ Gazilerin Sığınak Merkezi
❖ Ticaret Yolu’nun Güvenliğini Sağlama
❖ İslam Dini’ni Yayma Merkezi
✓ İlk Türk-İslam edebi eserleri verilmiştir.
✓ Gulam Sistemi’ni ilk defa uygulamışlardır.
Not:
❖ Arap olmayan Müslüman ikinci sınıf vatandaşa Mevali denir.
❖ Bimaristan(Akıl Hastanesi) inşa ettiler.
15
Gazneliler(Yeminiler)
➢ Afganistan’ın Gazne şehrinde kurulduğu için kurulduğu yerin ismini aldı.
➢ Kurucusu Alp Tigin’dir.
➢ En önemli hükümdarı Gazneli Mahmut’tur.
➢ İslamiyet’i ilk defa koruyan Türk devletidir.
➢ Padişah unvanı’nı kullanan ilk devlettir.
➢ Gazneli Mahmut’a ait unvanlar;
❖ Put Kırıcı
❖ Alemin Aslanı
❖ Zamanın Yeganesi
➢ Dünya tarihinde ilk defa Sultan unvanını Gazneli Mahmut kullandı.
➢ Gazneli Mahmud, Hindistan’a 17 sefer yaparak İslamiyet’i yaymıştır.
➢ Sultan Mesud Hindistan’a 11 sefer yapmıştır.
➢ Bu seferlerin ilk dördüne Biruni’de katılmıştır (Sarayın En Değerli Hazinesi)
➢ Günümüz Pakistan,Afganistan,Hindistan ve Bangladeş’te İslamiyetin varlığı Gazneli Mahmut’un seferleri sonucu olmuştur.
➢ Çok uluslu toplum ve ordu yapısı yıkılışını hızlandırmıştır.
➢ Gurlular yıkmıştır.
Büyük Selçuklu Devleti
• 1035/ Nesa
• 1038/ Serah
• 1040/Dandanakan Savaşı sonucunda İran/ Nişabur’da kuruldu.
• Devletin resmi kurucusu Tuğrul Bey’dir.
• İkili teşkilat uygulanmıştır.
• Anadolu’ya kurulmadan önce yurt edinme amaçlı keşif harekatları düzenlenmiştir.
• 1048/İlk Bizans-Selçuklu savaşı olan Pasinler Savaşı yapıldı.
❖ Gürcü kralı Lipoit esir alındı.
• 1055/Tuğrul Bey Bağdat Seferini yaparak halifeyi, Şii Büveyhoğulları baskısından kurtardı. (Doğu’nun ve Batı’nın Sultanı)
• 1058/ Tuğrul Bey Şii Büveyhoğulları’nı tarihten sildi.
• 1064/Sultan Alparslan “Zaptedilemez” denilen Ani Kalesi’ni fethetti.(Ebu’l Feth – Fetihlerin Babası)
• 1071/Romen Diogenes ile Sultan Alparslan Malazgirt Savaşını yaptı. Sonuçları;
❖ Anadolu’nun kapısı Türklere açıldı.
❖ Anadolu’da ilk Türk-İslam devletleri kuruldu.
❖ İlk defa bir Bizans İmparatoru, Müslüman Bir Sultan’a esir düştü.
❖ Türkleri tek başına yenemeyeceğini anlayan Bizans, Avrupa’dan yardım isteyerek Haçlı Seferlerine sebep oldu.
❖ Türklerin Batıya doğru ilerleyişi hızlandı.
Karahanlılar (İlig Hanlar/ Afresiyaboğulları)
✓ Orta Asya’da kurulan ilk Türk İslam devletidir.
✓ Kara kelimesi Güçlü, kuvvetli ve Kuzey anlamlarına gelmektedir.
✓ Kurucusu Kül Bilge Kadir Han’dır.
✓ Karluk,Yağma,Çiğ ve Tuhsil’lerden oluşur.
✓ Yöneticisi ve halkı tamamen Türk’tür.
❖ Ulusçuluk
✓ Resmi dili Türkçedir.
❖ Ulusçuluk
✓ Satuk Buğra Han döneminde İslamiyet’e geçildi.
✓ Düzenli posta teşkilatı kuruldu.
✓ Dünya tarihinde ilk defa burslu öğrenci sistemi başlatıldı.
✓ İlk defa Türk-İslam Medresesi yaptılar.
❖ Tamgaç Buğra Han - Semerkand Medresesi
✓ İlk defa Ribat yaptılar. Ribat’ın Kervansaray’dan farkı;
❖ Gazilerin Sığınak Merkezi
❖ Ticaret Yolu’nun Güvenliğini Sağlama
❖ İslam Dini’ni Yayma Merkezi
✓ İlk Türk-İslam edebi eserleri verilmiştir.
✓ Gulam Sistemi’ni ilk defa uygulamışlardır.
Not:
❖ Arap olmayan Müslüman ikinci sınıf vatandaşa Mevali denir.
❖ Bimaristan(Akıl Hastanesi) inşa ettiler.
15
Gazneliler(Yeminiler)
➢ Afganistan’ın Gazne şehrinde kurulduğu için kurulduğu yerin ismini aldı.
➢ Kurucusu Alp Tigin’dir.
➢ En önemli hükümdarı Gazneli Mahmut’tur.
➢ İslamiyet’i ilk defa koruyan Türk devletidir.
➢ Padişah unvanı’nı kullanan ilk devlettir.
➢ Gazneli Mahmut’a ait unvanlar;
❖ Put Kırıcı
❖ Alemin Aslanı
❖ Zamanın Yeganesi
➢ Dünya tarihinde ilk defa Sultan unvanını Gazneli Mahmut kullandı.
➢ Gazneli Mahmud, Hindistan’a 17 sefer yaparak İslamiyet’i yaymıştır.
➢ Sultan Mesud Hindistan’a 11 sefer yapmıştır.
➢ Bu seferlerin ilk dördüne Biruni’de katılmıştır (Sarayın En Değerli Hazinesi)
➢ Günümüz Pakistan,Afganistan,Hindistan ve Bangladeş’te İslamiyetin varlığı Gazneli Mahmut’un seferleri sonucu olmuştur.
➢ Çok uluslu toplum ve ordu yapısı yıkılışını hızlandırmıştır.
➢ Gurlular yıkmıştır.
Büyük Selçuklu Devleti
• 1035/ Nesa
• 1038/ Serah
• 1040/Dandanakan Savaşı sonucunda İran/ Nişabur’da kuruldu.
• Devletin resmi kurucusu Tuğrul Bey’dir.
• İkili teşkilat uygulanmıştır.
• Anadolu’ya kurulmadan önce yurt edinme amaçlı keşif harekatları düzenlenmiştir.
• 1048/İlk Bizans-Selçuklu savaşı olan Pasinler Savaşı yapıldı.
❖ Gürcü kralı Lipoit esir alındı.
• 1055/Tuğrul Bey Bağdat Seferini yaparak halifeyi, Şii Büveyhoğulları baskısından kurtardı. (Doğu’nun ve Batı’nın Sultanı)
• 1058/ Tuğrul Bey Şii Büveyhoğulları’nı tarihten sildi.
• 1064/Sultan Alparslan “Zaptedilemez” denilen Ani Kalesi’ni fethetti.(Ebu’l Feth – Fetihlerin Babası)
• 1071/Romen Diogenes ile Sultan Alparslan Malazgirt Savaşını yaptı. Sonuçları;
❖ Anadolu’nun kapısı Türklere açıldı.
❖ Anadolu’da ilk Türk-İslam devletleri kuruldu.
❖ İlk defa bir Bizans İmparatoru, Müslüman Bir Sultan’a esir düştü.
❖ Türkleri tek başına yenemeyeceğini anlayan Bizans, Avrupa’dan yardım isteyerek Haçlı Seferlerine sebep oldu.
❖ Türklerin Batıya doğru ilerleyişi hızlandı.